ΦΥΣΙΚΑ ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ

Η ανάγκη για φυσικά καλλυντικά

Τα φυσικά καλλυντικά είναι ουσιαστικά δημιούργημα της τελευταίας 20ετίας και δείχνουν να κερδίζουν έδαφος ακόμη και στη χώρα μας.

Η ζήτηση για λιγότερο χημικώς επιβαρυμένα προϊόντα είναι σταθερά αυξανόμενη και η στροφή των καταναλωτών προς τα φυσικά προϊόντα είναι πλέον γεγονός. Σύμφωνα μάλιστα με μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Διεθνή Εφημερίδα της Χημείας του Καναδά (International Journal of Chemistry) (πηγή www.ccsenet.org/ijc), σε ένα σύνολο ανθρώπων εκ των οποίων το 87% δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν καλλυντικά, το 94% πιστεύει ότι τα συνθετικά καλλυντικά  μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες, ενώ μόλις το 6% πιστεύει ότι τα φυσικά καλλυντικά είναι πιθανόν να προκαλέσουν παρενέργειες.

Τι είναι φυσικά καλλυντικά

Δεν υπάρχει διεθνώς κατοχυρωμένη μέθοδος που να διαχωρίζει με σαφή και αντικειμενικά κριτήρια τα φυσικά καλλυντικά από τα υπόλοιπα. Προσπάθειες έχουν γίνει μόνο σε εθνικό επίπεδο σε διάφορες χώρες και βέβαια σχετική κοινοτική οδηγία δεν υφίσταται, παρόλο που τελευταία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Collipa έχει επεξεργαστεί ένα ορισμό για την όσο το δυνατόν ακριβέστερη έννοια του τι είναι φυσικό καλλυντικό, ο οποίος και αναμένεται να δημοσιευτεί στον νέο Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί καλλυντικών.

Είναι πάντως γενικά αποδεκτό ότι σαν φυσικά χαρακτηρίζονται τα καλλυντικά προϊόντα των οποίων τα συστατικά και κυρίως οι δραστικοί παράγοντες (active agents), οι ουσίες δηλαδή που χρησιμοποιούνται με σκοπό να δώσουν τις επιδιωκόμενες καλλυντικές ιδιότητες, έχουν φυσική προέλευση. Τα φυσικά καλλυντικά μπορεί να έχουν φυτικά (π.χ. εκχυλίσματα, αιθέρια έλαια, δραστικά συστατικά των φυτών κ.ά.), ζωικά, θαλάσσιας ή ορυκτής προέλευσης συστατικά με τη λιγότερη και πιο ασφαλή, δυνατή επεξεργασία.

Με γνώμονα τη σύστασή τους διακρίνονται σε:

• 100% Φυσικά καλλυντικά: Ουσιαστικά είναι πρακτικά αδύνατο να παρασκευαστεί ένα προϊόν 100% φυσικό εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων όπως τα φυτικά λάδια σώματος (τα οποία μπορεί να περιέχουν και αιθέρια έλαια) που τα συστατικά τους είναι 100% φυσικής προέλευσης.

• Φυσικής προέλευσης καλλυντικά: Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν σχεδόν όλα τα φυσικά καλλυντικά. Τα ενεργά συστατικά τους είναι φυσικές ουσίες, αλλά στα έκδοχά τους μπορεί να περιέχονται και ποσότητες συνθετικών ουσιών. Το ποσοστό των φυτικών ουσιών τους, ανάλογα με το ποιος φορέας τα πιστοποιεί, κυμαίνεται συνήθως από 10-90% δεν φτάνει όμως το 100%.

Οι ουσίες όμως φυσικής προέλευσης που χρησιμοποιούνταν στα καλλυντικά μέχρι το 1996, περιλάμβαναν και αρκετές με ζωική προέλευση, π.χ. κολλαγόνο, ελαστίνη, πλακούντα (placenta), που κατείχαν και τη μερίδα του λέοντος στα συστατικά των φυσικών καλλυντικών εκείνης της εποχής, λόγω της διαπιστωμένα υψηλής αποτελεσματικότητάς τους.

Μετά από την «κρίση των τρελών αγελάδων» όμως, η χρησιμοποίηση των ουσιών αυτών στα καλλυντικά απαγορεύτηκε από τη νομοθεσία. Για αυτό το λόγο πολλές εταιρίες μετέστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε φυτικές ουσίες και στις συσκευασίες τους εμφανίστηκε ο όρος «φυτικό καλλυντικό» παρόλο που τα προϊόντα αυτά δεν περιέχουν στο σύνολό τους μόνο φυτικά συστατικά. Παρά την απαγόρευση υπάρχουν και εταιρίες που παρέχουν προϊόντα ζωικής μεν προέλευσης, αλλά «αγνότερα», κατά κοινή ομολογία, ακόμη και από τα φυτικά: όπως τα παράγωγα της μέλισσας (βασιλικός πολτός, μέλι, γύρη, πρόπολη, κερί).

 Πλεονεκτήματα φυσικών καλλυντικών

• Για την σύνθεση των φυσικών καλλυντικών χρησιμοποιούνται οι γνώσεις της επιστήμης της πράσινης χημείας, η οποία συνδυάζει τη χρήση φυσικής προέλευσης πρώτων υλών χρησιμοποιώντας φιλικές προς το περιβάλλον διεργασίες με την προστασία του καταναλωτή από ανεπιθύμητες ενέργειες.
• Τα φυσικά καλλυντικά λόγω των πολλών δράσεων που μπορούν να περιέχουν τα φυσικά συστατικά τους, βρίσκουν γενικές εφαρμογές σε όλο τον οργανισμό, ενώ τα συνθετικά καλλυντικά έχουν συνήθως στοχευμένες δράσεις.
• Τα φυσικά καλλυντικά γενικά έχουν συνδεθεί με λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες σε σχέση με τα συνθετικά.
• Έχουν μεγαλύτερο έρεισμα στο καταναλωτικό κοινό.
• Υποστηρίζεται ότι ο ανθρώπινος οργανισμός είναι πιο δεκτικός σε φυσικής προέλευσης συστατικά από ότι σε συνθετικά παράγωγα.