Συνθετικά Καλλυντικά

11 Μαρτίου Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τις γλυκαντικές ουσίες. Η ζάχαρη είναι παντού, καλά κρυμμένη από τη βιομηχανία τροφίμων. Επομένως, είναι απαραίτητο να καταλάβουμε τι συμβαίνει με τη γλυκιά γεύση που μας δίνει ευχαρίστηση, αλλά δυστυχώς πολλές φορές μας οδηγεί μαθηματικά σε ασθένειες που μπορεί να απειλήσουν σοβαρά την υγεία μας. Θα ήθελα να τονίσω ότι οι αναφερόμενες γλυκαντικές ουσίες εξετάζονται εδώ για την τοξικότητά τους, είτε είναι φυσικές είτε όχι, και για το πόσο υψηλά επίπεδα σακχάρου μπορεί να προκαλέσουν. Αυτές οι κορυφές, ή με άλλα λόγια, οι μη φυσιολογικές διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας, είναι η αιτία για δυσάρεστες καταστάσεις και πολλές ασθένειες. Στέβια | η ζάχαρη του μέλλοντος Τα φύλλα της Στέβιας είναι πολύ γλυκά, δεν έχουν  θερμίδες και δεν ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Είναι φυτό από την οικογένεια των χρυσάνθεμων που καλλιεργείται κυρίως στη Βραζιλία και την Παραγουάη. Τα φύλλα του, όταν μασηθούν, έχουν πολύ γλυκιά γεύση με μια νότα γλυκόριζας. Το φυτό αποδίδει ένα εκχύλισμα που είναι 300 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη. Οι κάτοικοι του νότιου ημισφαιρίου το χρησιμοποιούν εδώ και εκατοντάδες χρόνια ως γλυκαντικό, τροφή και φάρμακο λόγω των αξιοσημείωτων αντιδιαβητικών, αντιυπερτασικών, αντισηπτικών, επουλωτικών, αντιοξειδωτικών, αντιβακτηριακών και αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων του. Ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και προστατεύει από ιούς, ιικούς καρκίνους, βλάβες στο DNA και άλλα προβλήματα υγείας. Στον «πολιτισμένο κόσμο», δέκα χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας, όπου πρωτοεμφανίστηκε ως γλυκαντικό στην Coca-Cola, χρησιμοποιούν τη Στέβια εδώ και αρκετό καιρό. Ωστόσο, στις Ηνωμένες Πολιτείες, γίνεται αποδεκτό μόνο ως συμπλήρωμα διατροφής και όχι ως συστατικό σε τρόφιμα και ποτά. Στην Ευρώπη, μετά από ένα δύσκολο ταξίδι (για ποιο λόγο;), η στέβια έχει πλέον εγκριθεί και μάλιστα καλλιεργείται και στην Ελλάδα. Η αποδεκτή ημερήσια δόση είναι 4 mg/kg σωματικού βάρους, αν και μεγαλύτερες ποσότητες είναι επίσης αποδεκτές λόγω σημαντικού περιθωρίου ασφαλείας. Αυτό το όριο ισχύει για ενήλικες και παιδιά (εξαιρουμένων των βρεφών) και ισοδυναμεί με κατανάλωση εκχυλίσματος Στέβιας 12 mg ανά κιλό σωματικού βάρους. Έτσι, ένα άτομο που ζυγίζει 70 κιλά μπορεί να καταναλώνει 840 mg την ημέρα. Επιπλέον, η στέβια έχει αντιγηραντική δράση στο δέρμα, προάγει τη στοματική υγιεινή, προστατεύει από την Candida και τις άφθες, τη φλεγμονή των ούλων και έχει προληπτική δράση κατά της πλάκας και της τερηδόνας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γλυκά, τσίχλες, οδοντόκρεμες, ποτά, σοκολάτες, καλλυντικά, σαμπουάν, ακόμη και σε τροφές για κατοικίδια. Δεν προκαλεί αιχμές σακχάρου στο αίμα. Σε πείραμα που διεξήχθη το 2019 στα Ιατρικά Εργαστήρια Βιοπαθολογίας IN VITRO στην Ανάβυσσο Αττικής, εξετάσαμε τα επίπεδα γλυκόζης μετά από κατανάλωση  200 γραμμαρίων σοκολάτας με μοναδικό γλυκαντικό τη στέβια, με τη συμμετοχή 12 εθελοντών, μεταξύ των οποίων εγώ και οι συνεργάτες μου στο εργαστήριο. Κανένα από τα 12 άτομα δεν παρουσίασε επίπεδα σακχάρου στο αίμα που ξεπερνούσαν τα 113 mg/dl τα πρώτα 60 λεπτά (μέγιστη τιμή) και στα 90 λεπτά, τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είχαν ήδη πέσει σε επίπεδα νηστείας. ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ. Η στέβια δεν προκαλεί κορυφές σακχάρου στο αίμα. Παρά τις έντονες αντιδράσεις κατά της στέβιας από διάφορες πολυεθνικές βιομηχανίες ζάχαρης και άλλων γλυκαντικών, ορισμένα από τα οποία  έχουν αποδειχθεί καρκινογόνες ουσίες, η διεθνής επιστημονική κοινότητα θεωρεί τη στέβια ως τη ζάχαρη του μέλλοντος. Μετά την έγκρισή της ως γλυκαντικό από την ΕΕ, η Στέβια χρησιμοποιείται πλέον σε διάφορα τρόφιμα και ποτά, συμπεριλαμβανομένων των σοκολατών, και αντέχει σε θερμοκρασίες έως και 200 ​​βαθμούς Κελσίου, καθιστώντας την κατάλληλη για μαγείρεμα, σε αντίθεση με την ασπαρτάμη, η οποία διασπάται στους 30 βαθμούς. ." Ζάχαρη Ακατέργαστη από Ζαχαροκάλαμο σκούρου καφέ χρώματος, είναι ελαφρώς υγρό, έχει μη κρυσταλλική υφή και άρωμα που θυμίζει γλυκόριζα. Προσοχή στην απομίμηση ζάχαρης (καστανή) που συναντάτε σε διάφορα καφέ ή ακόμα και σε σούπερ μάρκετ, η οποία είναι στην πραγματικότητα ζάχαρη βαμμένη με μελάσα ή άλλες χρωστικές ουσίες. Την βρίσκετε σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα και εκτός από το σκούρο καφέ χρώμα της, είναι ελαφρώς υγρή, έχει μη κρυσταλλική υφή και άρωμα που θυμίζει γλυκόριζα. Μεταξύ των διαφόρων τύπων που διατίθενται στην αγορά, οι καλύτερες μάρκες είναι οι Mascobado, Panela και Demerara. Είναι σημαντικό να σημειωθεί, ωστόσο, ότι εξακολουθεί να είναι σακχαρόζη, όπως η ζάχαρη στην κουζίνα μας, αλλά έχει υποστεί λιγότερη επεξεργασία. Ωστόσο, εξακολουθεί να αποτελείται από ένα μόριο γλυκόζης και ένα από φρουκτόζη, κάτι που απαιτεί προσοχή στις υψηλές διακυμάνσεις που επιφέρει στη γλυκόζη. Καλό είναι να την προτιμάτε από τη λευκή αλλά πάντα σε μικρές ποσότητες. Μαλτόζη Πηχτή και διαυγής σαν μέλι, με γεύση που ποικίλλει ανάλογα με το είδος (μαλτόζη ρυζιού, μαλτόζη κριθαριού ή άλλα δημητριακά) και έχει γεύση  καραμέλας. Η μαλτόζη καλαμποκιού είναι πιο γλυκιά. Η μαλτόζη είναι πιο φυσική από τη ζάχαρη, αλλά έχει επίσης υψηλό γλυκαιμικό δείκτη. Είναι επίσης ένας δισακχαρίτης, που αποτελείται από 2 μόρια γλυκόζης συνδεδεμένα μεταξύ τους. Αυτό, σε σημαντική ποσότητα, θα μας δώσει μια κορύφωση του σακχάρου στο αίμα. Νέκταρ Αγαύης Βρίσκεται στα παχιά φύλλα του μεξικανικού κάκτου αγαύης. Περιέχει 95% φρουκτόζη και έχει πολύ χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (20-25). Η γεύση του είναι αρκετά ουδέτερη και είναι ελαφρώς λιγότερο γλυκιά από το σιρόπι μαλτόζης και σφένδαμου. Είναι κατάλληλο ως γλυκαντικό για ροφήματα και γλυκά. Το γεγονός ότι είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου φρουκτόζη το καθιστά γλυκαντικό που πρέπει να αποφεύγεται γιατί, όπως αναφέραμε, η φρουκτόζη όχι μόνο οδηγεί σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αλλά και δεν μπορεί να αποθηκευτεί και ως επί το πλείστον μετατρέπεται σε λίπος. Σιρόπι Σφενδάμου Αυτό είναι ένα προϊόν που παρασκευάζεται από την επεξεργασία του χυμού του καναδικού σφενδάμου. Περιέχει ελάχιστη σακχαρόζη και έχει λιγότερες θερμίδες από τη ζάχαρη (40 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας). Επιπλέον, περιέχει ιχνοστοιχεία όπως χαλκό, μαγγάνιο, σίδηρο και ασβέστιο. Μπορείτε να το βρείτε σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα. Περιέχει 68% ζάχαρη, επομένως πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ. Μέλι Το μέλι είναι στην πραγματικότητα ζωικό προϊόν, επομένως δεν μπορεί να συμπεριληφθεί σε μια vegan διατροφή. Οι μέλισσες, αφού συλλέξουν νέκταρ από λουλούδια και το επεξεργαστούν με το σάλιο τους στα έντερά τους, το εκκρίνουν ως μέλι. Στη φύση, το μέλι υπάρχει για να θρέψει τη βασίλισσα και να καλύψει τις ανάγκες της κυψέλης. Περιέχει φρουκτόζη, μαλτόζη, γλυκόζη, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, αλλά ως τρόφιμο διατηρεί τη θρεπτική του αξία μόνο όταν είναι ωμό και ελάχιστα επεξεργασμένο. Το μεγαλύτερο μέρος του μελιού που διατίθεται στο εμπόριο θερμαίνεται κατά την επεξεργασία, με αποτέλεσμα να διασπώνται τα σάκχαρα που περιέχει, να καταστρέφονται τα ένζυμα με βακτηριοστατικές ιδιότητες και να αλλοιώνεται η γεύση του. Αυτοί είναι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Ωστόσο, έχω ενημερωθεί από μελισσοκόμους ότι η επεξεργασία του μελιού ακολουθεί πλέον τις απαραίτητες προδιαγραφές. Το καταναλώνουμε με μέτρο γιατί περιέχει επίσης φρουκτόζη, γλυκόζη και μαλτόζη, αλλά προτιμάται από τη ζάχαρη. Να είστε προσεκτικοί στα σούπερ μάρκετ όπου το μέλι είναι συχνά νοθευμένο με πρόσθετη ζάχαρη. Μην καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες. Φρουκτόζη Η φρουκτόζη είναι το κύριο σάκχαρο (αλλά όχι το μόνο) που βρίσκεται στα φρούτα και το μέλι. Λαμβάνεται από φυσικές πηγές όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Η φρουκτόζη που πωλείται σε λευκή κρυσταλλική μορφή, παρόμοια με τη ζάχαρη, είναι ένα προϊόν που στερείται άλλων ουσιών όπως  βιταμίνες και μέταλλα, και επομένως στερείται θρεπτικής αξίας. Ωστόσο, η φρουκτόζη, σε σύγκριση με τη σακχαρόζη, έχει το πλεονέκτημα ότι έχει πολύ χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Η υπερκατανάλωση μπορεί να διαταράξει το μεταβολισμό μας. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η φρουκτόζη οδηγεί σε αιχμή του σακχάρου στο αίμα 10 φορές υψηλότερη από τη γλυκόζη και, καθώς δεν μπορεί να αποθηκευτεί ως γλυκογόνο όπως η γλυκόζη, μετατρέπεται κυρίως σε λίπος, καθιστώντας σκόπιμο να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση. Γλυκαντικά προς αποφυγή Ασπαρτάμη Η ασπαρτάμη είναι ένα γλυκαντικό που δημιουργήθηκε από τη Monsanto. Είναι ένας χημικά συντιθέμενος γλυκαντικός παράγοντας (Ε951) που είναι 200 ​​φορές πιο γλυκός από τη ζάχαρη. Χρησιμοποιείται σε διαιτητικά προϊόντα όπως αναψυκτικά, καραμέλες, τσίχλες, φαρμακευτικά σιρόπια και παιδικά αντιβιοτικά. Μπορεί να ερεθίσει τα έντερα και η υπερβολική χρήση του μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ασθένειες. (Soffriti, Μ., et al., «Η ασπαρτάμη προκαλεί λεμφώματα και λευχαιμίες σε αρουραίους», European Journal of Oncology, τόμος 10, αρ. 2, Ιούλιος 2005). Το Ερευνητικό Ινστιτούτο B. Ramazzini του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Ογκολογικής Έρευνας στη Μπολόνια διεξήγαγε μια μελέτη σε αρουραίους με ανησυχητικά αποτελέσματα: "Η ασπαρτάμη είναι ένας καρκινογόνος παράγοντας ικανός να προκαλέσει λεμφώματα και λευχαιμίες σε θηλυκούς αρουραίους σε δόσεις αποδεκτές στην ανθρώπινη δίαιτα. Τα δεδομένα αποκάλυψαν επίσης ότι δεν υπήρξε απώλεια βάρους στις ομάδες που χρησιμοποιούσαν ασπαρτάμη σε σύγκριση με αυτές που δεν έκαναν». Η ασπαρτάμη, σε θερμοκρασία 30°C, παράγει 10% μεθανόλη, μια τοξική αλκοόλη (κοινή στα ποτά  «μπόμπες»), η οποία στη συνέχεια μεταβολίζεται στο έντερο σε φορμαλδεΰδη, μια τοξική και επικίνδυνη ουσία που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία βαφής, σε τεχνικές ταρίχευσης , και κατασκευή επίπλων. Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο έχει ταξινομήσει με βεβαιότητα τη φορμαλδεΰδη ως ουσία που προκαλεί καρκίνο στον άνθρωπο. Προκαλεί επίσης σοβαρή βλάβη στα εγκεφαλικά κύτταρα, με κίνδυνο τύφλωσης. ΑΚΕΣΟΥΛΦΑΜΗ Η Ακεσουλφάμη είναι μια χημική γλυκαντική ουσία (E950). Είναι ένα άλας καλίου με ισχυρή γλυκαντική δράση που παραμένει αναλλοίωτο για πολλά χρόνια (και αυτό σίγουρα δεν είναι καλό). Σύμφωνα με έρευνες σε ζώα και ανθρώπους εθελοντές, η ακεσουλφάμη  δεν μεταβολίζεται  στο σώμα, που σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιείται από τον οργανισμό και απεκκρίνεται αμετάβλητο στα ούρα. Χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό σε διαιτητικά προϊόντα, ειδικά για διαβητικούς, αναψυκτικά και φαρμακευτικά προϊόντα. Παρά το γεγονός ότι διάφοροι οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και η Επιστημονική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η οποία δυστυχώς συχνά υποκύπτει σε πολιτικές επιρροές), δεν ταξινομούν την ακεσουλφάμη ως τοξική, αυτό δεν θα πρέπει απαραίτητα να είναι καθησυχαστικό. . Αυτή η ουσία είναι ένα προϊόν χημικής σύνθεσης άγνωστο στο μεταβολικό και στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οι παρενέργειες αυτής της ουσίας δεν έχουν ακόμη καταγραφεί, αλλά αναπόφευκτα, κάποια στιγμή θα τεκμηριωθούν. Μέχρι τότε συνιστάται προσοχή. Άλλες γλυκαντικές ουσίες που δεν μεταβολίζονται στο σώμα μας περιλαμβάνουν τη σουκραλόζη και το κυκλαμικό οξύ. Το τελευταίο δεν έχει εγκριθεί από τον FDA. Προσοχή, καθώς υπάρχουν πολλά αναψυκτικά ( light και zero) που περιέχουν τέτοιες ουσίες. Καλό είναι να τα αποφεύγετε. ΣΑΚΧΑΡΙΝΗ Η σακχαρίνη ανακαλύφθηκε το 1879 από δύο ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ. Είναι η πρώτη τεχνητή γλυκαντική ουσία, 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, με πικρή και μεταλλική επίγευση, η οποία μετριάζεται με την ανάμειξή της με ασπαρτάμη. Η σακχαρίνη είναι ανθεκτική στη θερμότητα. Ήδη τη δεκαετία του 1960, μετά από ερευνητικές μελέτες, χαρακτηρίστηκε καρκινογόνος και το 1977 απαγορεύτηκε η πώλησή του στον Καναδά. Παρά τις αντιφάσεις σχετικά με τις παρενέργειές της, ήταν η μόνη διαθέσιμη γλυκαντική ουσία για τους διαβητικούς, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν έντονα για την πιθανή απαγόρευσή της στις Ηνωμένες Πολιτείες, επικρατώντας τελικά της επιστημονικής έρευνας. Η σακχαρίνη δεν μεταβάλλει τα επίπεδα ινσουλίνης και δεν παρέχει ενέργεια στον οργανισμό μας, αλλά ένας διαβητικός που θέλει να «γλυκάνει» τα πράγματα δεν πρέπει απαραίτητα να κινδυνεύει με καρκίνο! Στο σύστημα VegAnic, όλες οι γλυκαντικές ουσίες πρέπει να αποφεύγονται. Όπως είδαμε, υπάρχουν πολλές εναλλακτικές επιλογές για να αποφύγετε τη λευκή ζάχαρη και τα χημικά γλυκαντικά. ΣΟΥΚΡΑΛΟΖΗ Η σουκραλόζη παράγεται με τη χλωρίωση της ζάχαρης, που σημαίνει ότι είναι ένας χλωράνθρακας. Σημειώστε ότι οι χλωράνθρακες χρησιμοποιούνται κυρίως σε πολλά απολυμαντικά, εντομοκτόνα και σε φυτοφάρμακα για τα οποία υπάρχουν υποψίες ότι είναι καρκινογόνα. Παρά τις δημοσιεύσεις από διεθνή επιστημονικά ιδρύματα που χαρακτηρίζουν τη σουκραλόζη ως τοξική γλυκαντική ουσία, τόσο ο FDA (ΗΠΑ) όσο και η EFSA (ΕΕ) έχουν ταξινομήσει τη σουκραλόζη ως «ασφαλή» γλυκαντική ουσία. Εσείς τι λέτε; Η σουκραλόζη μειώνει την εντερική μας χλωρίδα κατά περίπου 50%, καθώς και την P-γλυκοπρωτεΐνη (P-gp), η οποία μειώνει τη βιοδιαθεσιμότητα και συνεπώς τη δράση όλων σχεδόν των φαρμάκων που χρησιμοποιούμε για τη βελτίωση της υγείας μας. Χρησιμοποιείται σε αναψυκτικά, γλυκά και τσίχλες και είναι η γλυκαντική ουσία της Diet Pepsi Cola. ΑΛΛΑ ΓΛΥΚΑΝΤΙΚΑ ΜΕ ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΕΤΙΚΕΤΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Η μαννιτόλη, η ξυλιτόλη και η σορβιτόλη, σε αντίθεση με ό,τι θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί λαμβάνοντας υπόψη τα ονόματά τους, είναι φυσικές ουσίες που βρίσκονται στα φρούτα και στον φυτικό κόσμο. Σημειώστε ότι εξάγονται μέσω χημικών διεργασιών, αλλά τουλάχιστον το μόριο τους είναι αναγνωρίσιμο από το σώμα μας. Δεν μπορούμε, λοιπόν, να τα συγκρίνουμε με την ασπαρτάμη και τα παρόμοια της, που σίγουρα πρέπει να αποφευχθούν! Γεράσιμος Τσιώλης, Διδάκτωρ Βιοχημείας Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, Ιταλία

14 Ιουλίου (Απόσπασμα από το βιβλίο μου "Γλυκόζη: Φίλος και Εχθρός") Οι κορυφές γλυκόζης είναι μη φυσιολογικές διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης που υποδεικνύουν τη μεταβλητότητα του σακχάρου στο αίμα. Μπορούμε επίσης να τις ονομάσουμε συνεχείς αιχμές του σακχάρου στο αίμα. Aκόμα καλύτερα, επειδή το "κορυφές γλυκόζης" αλλά και το "αιχμές" δεν είναι αντιπροσωπευτικό αυτής της κατάστασης, θα χρησιμοποιώ όπως και στο βιβλίο μου "ΓΛΥΚΟΖΗ φίλος & ΕΧΘΡΟΣ" τον διεθνή όρο peak, ζητώντας συγνώμη από τους λάτρες της ελληνικής γλώσσας, που ασφαλώς ανήκω και εγώ, αλλά κάποιοι διεθνείς όροι και κυρίως στην επιστημονική ορολογία είναι απαραίτητη.  Τα peak λοιπόν της γλυκόζης  μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στην υγεία μας. Εξαρτώνται από την κατανάλωση όλων των σακχάρων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που βρίσκονται στα φρούτα και το μέλι, ή ακόμα και σε τρόφιμα που συχνά είναι ανυποψίαστα. Τα σάκχαρα είναι οι «εχθροί» του σώματός μας. Μπορούμε όμως να τα γνωρίσουμε καλύτερα για να τα καταναλώσουμε σωστά, ώστε να διατηρήσουμε τη γλυκαιμική καμπύλη σε χαμηλά επίπεδα, κάτι που είναι απαραίτητο για την υγεία μας. Τα σάκχαρα είναι παντού. Τρώμε πολλά από αυτά, συχνά χωρίς να το καταλαβαίνουμε, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία μας. Για πολλά χρόνια, πιστεύαμε ότι η μέτρηση του σακχάρου ήταν αρκετή για να μας δείξει τις συνέπειες της γλυκαιμίας στον οργανισμό μας. Σήμερα, όμως, γνωρίζουμε ότι αυτό που επηρεάζει σοβαρά την υγεία μας είναι οι βλάβες που προκαλούνται από τα peak της γλυκόζης. Ανεξάρτητα από το αν κάποιος είναι διαβητικός ή όχι, τα peakς μας βλάπτουν όλους. Η ξαφνική πείνα και η χρόνια κόπωση είναι μερικά μόνο από τα ήπια και κοινά συμπτώματα. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, περιλαμβάνονται καρδιαγγειακά προβλήματα, διαβήτης, καρκίνος και Αλτσχάιμερ. Σε αυτό το βιβλίο, θα διερευνήσουμε πολυάριθμες μελέτες από πανεπιστήμια και συμβουλές από επιστήμονες που μελετούν εντατικά τη γλυκαιμία. Θα εξηγήσουμε γιατί τα peak της γλυκόζης και η ασταθής γλυκαιμία είναι επικίνδυνα και πώς να τα ρυθμίσουμε χωρίς να εγκαταλείψουμε την απόλαυση των αγαπημένων μας φαγητών, συμπεριλαμβανομένων των γλυκών και των υδατανθράκων. Τι ακριβώς πυροδοτεί μια ένα γλυκαιμικό peak; Ας κάνουμε ένα μικρό μάθημα χημείας. Μην ανησυχείτε. Η χημεία είναι το πιο εύκολο μάθημα από όλα, χωρίς εκπλήξεις. Όταν ενώνονται 2 ή περισσότερα μόρια ή ενώσεις σε μια χημική αντίδραση, γνωρίζουμε ακριβώς το αποτέλεσμα και είναι επίσης το πιο συναρπαστικό είναι ότι η χημεία εξηγεί τον κόσμο, τη ζωή, τον έρωτα, την αγάπη μας για τη γλυκόζη, ακόμα και τον θάνατο. Τον λόγο που τα περισσότερα παιδιά σήμερα δεν ξέρουν χημεία, ρωτήστε τον στους καθηγητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Μόνο αυτοί ξέρουν. Ωστόσο, οι μόνοι που δεν φταίνε είναι τα παιδιά. Λοιπόν, λίγη χημεία. Τα κύτταρά μας, όπως αυτά των φυτών και των ζώων, χρειάζονται ενέργεια για να ζήσουν και η κύρια πηγή αυτής της ενέργειας είναι η γλυκόζη. Λαμβάνουμε γλυκόζη από τα τρόφιμα με τη μορφή 2 υδατανθράκων: το άμυλο και τα σάκχαρα. Αυτά τα σάκχαρα, τα οποία περιλαμβάνουν γλυκόζη, φρουκτόζη, σακχαρόζη (1 μόριο γλυκόζης + 1 μόριο φρουκτόζης) και λακτόζη (1 μόριο γλυκόζης + 1 μόριο γαλακτόζης), ονομάζονται «ταχέως απορροφούμενοι υδατάνθρακες» ή «απλά σάκχαρα». Τα βρίσκουμε σε πολλά τρόφιμα όπως φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Ωστόσο, τα βρίσκουμε και ως τεχνητά πρόσθετα σε πολλά άλλα τρόφιμα, όπως το ψωμί, τα αναψυκτικά και τα σνακ. Τα βρίσκουμε ακόμη και ως γλυκαντικά και πρέπει να τα προσέχουμε και αυτά. Τα τρόφιμα που περιέχουν φυσικά σάκχαρα περιέχουν επίσης διαιτητικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά που επιβραδύνουν την απορρόφηση των σακχάρων και μας κάνουν να νιώθουμε χορτάτοι. Αντίθετα, τα λεγόμενα επεξεργασμένα τρόφιμα έχουν σχεδιαστεί για να είναι πιο νόστιμα και ελκυστικά για τους καταναλωτές, αλλά έχουν ελάχιστες διαιτητικές ίνες επειδή περιπλέκουν τη διαδικασία παραγωγής, τόσο στη συσκευασία όσο και στην  ψύξη-απόψυξη. Θα έλεγα εδώ ότι τα επεξεργασμένα και υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, φτωχά σε διαιτητικές ίνες και πλούσια σε σάκχαρα, είναι άχρηστες θερμίδες, επικίνδυνα και καθόλου θρεπτικά. Όταν κάνουμε καμπύλη σακχάρου σε ένα βιοπαθολογικό ιατρείο, μας παίρνουν αίμα όντας νηστικοί (χρόνος 0')  και αμέσως μετά καταναλώνουμε διάλυμα γλυκόζης (που περιέχει 1 γραμμάριο γλυκόζης ανά κιλό βάρους του ατόμου, και όχι 75 γραμμάρια για όλα τα άτομα). Μετά από 60 λεπτά, μας παίρνουν ξανά  αίμα (χρόνος 60') και άλλη μια φορά μετά από 60 λεπτά (χρόνος 120'). Αυτό μας δίνει 3 δείγματα, τα οποία είναι επαρκή για να εξετάσουμε την καμπύλη γλυκόζης ή σακχάρου. Υπάρχουν καμπύλες που μετρούν τα επίπεδα γλυκόζης και στα 30 λεπτά, καθώς και στα 150 και 180 λεπτά, αλλά αυτά γίνονται σε ειδικές περιπτώσεις. Ο σκοπός της καμπύλης είναι να προσδιορίσει αν είμαστε διαβητικοί, αν βρισκόμαστε σε προδιαβητικό στάδιο ή αν έχουμε φυσιολογικό μεταβολισμό της γλυκόζης. Όταν πάρουμε τα αποτελέσματα της εξέτασης και κοιτάξουμε την καμπύλη, θα δούμε ότι η υψηλότερη τιμή αντιστοιχεί στο αίμα που λήφθηκε στα 60 λεπτά. Αυτή η τιμή είναι επίσης γνωστή ως peak της γλυκόζης, που σημαίνει η κορυφή, το υψηλότερο σημείο της καμπύλης. Εδώ, βλέπουμε δύο καμπύλες γλυκόζης. Η μπλε γραμμή δείχνει τις διακυμάνσεις στα επίπεδα γλυκόζης ενός διαβητικού ατόμου, ενώ η πράσινη γραμμή αντιπροσωπεύει ένα μη διαβητικό άτομο. Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις, η γλυκόζη έχει κορυφωθεί, αν και σε διαφορετικούς βαθμούς. Ένα παράδειγμα της καμπύλης γλυκόζης, όπου σε 60 λεπτά έχουμε το peak (200 mg/dl), και σε 120 λεπτά έχουμε την πτώση της τιμής της γλυκόζης (150 mg/dl). Σε αυτό το βιβλίο, θα ονομάζουμε peak οποιαδήποτε τιμή γλυκόζης υπερβαίνει το 30% της τιμής νηστείας, την οποία τώρα θα ονομάζουμε τιμή αναφοράς. Yψηλά peak  θα oνομάζουμε την τιμή της γλυκόζης που υπερβαίνει το 60% της τιμής αναφοράς. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Μετράμε τα επίπεδα γλυκόζης σε δύο άτομα που είναι νηστικά. Και τα δύο έχουν τιμή αναφοράς (νηστείας) 100 mg/dl. Δίνουμε στον καθένα ένα μπολ δημητριακά με γάλα, με μερίδες μετρημένες με ακρίβεια γραμμαρίου. Μετά από 60 λεπτά, παίρνουμε νέο δείγμα. Παρατηρούμε ότι το ένα έχει μέτρηση γλυκόζης 130 mg/dl, ενώ το άλλο 160 mg/dl. Στο πρώτο άτομο, η γλυκόζη έχει κάνει peak (+30% από την τιμή γραμμής βάσης), ενώ στο δεύτερο άτομο, έχει κάνει υψηλό peak  (+60% από την αρχική τιμή). Και οι δύο θα βιώσουν τις συνέπειες αυτών των peak, με το δεύτερο άτομο να βιώνει πολύ χειρότερες συνέπειες. Το γιατί θα το δούμε παρακάτω. Οι κορυφές της γλυκόζης είναι επιβλαβείς για όλους μας, όχι μόνο για τους διαβητικούς. Γεράσιμος Τσιώλης, Διδάκτωρ Βιοχημείας Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, Ιταλία

21 Σεπτεμβρίου Η ανάγκη για φυσικά καλλυντικά Τα φυσικά καλλυντικά είναι ουσιαστικά δημιούργημα των δύο τελευταίων δεκαετιών και φαίνεται να κερδίζουν έδαφος ακόμα και στη χώρα μας. Η ζήτηση για λιγότερο χημικά επιβαρυμένα προϊόντα αυξάνεται σταθερά και η στροφή των καταναλωτών προς τα φυσικά προϊόντα είναι πλέον πραγματικότητα. Σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από το International Journal of Chemistry (πηγή: www.ccsenet.org/ijc ), μεταξύ μιας ομάδας ατόμων, το 87% ανέφερε ότι χρησιμοποιεί καλλυντικά, το 94% πιστεύει ότι τα συνθετικά καλλυντικά μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες, ενώ μόνο το 6% πιστεύουν ότι τα φυσικά καλλυντικά μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες. Τι είναι τα φυσικά καλλυντικά; Δεν υπάρχει διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος που να διακρίνει σαφώς τα φυσικά καλλυντικά από άλλα με βάση αντικειμενικά κριτήρια. Έχουν γίνει προσπάθειες μόνο σε εθνικό επίπεδο σε διάφορες χώρες και δεν υπάρχει συγκεκριμένη κοινοτική οδηγία, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάστηκε με την Collipa για να αναπτύξει έναν ορισμό για την πιο ακριβή έννοια του τι είναι φυσικά καλλυντικά, που αναμένεται να δημοσιευθεί στην νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα καλλυντικά. Ωστόσο, είναι γενικά αποδεκτό ότι τα φυσικά καλλυντικά είναι προϊόντα των οποίων τα συστατικά, ιδιαίτερα οι δραστικοί παράγοντες που χρησιμοποιούνται για την παροχή των επιθυμητών καλλυντικών ιδιοτήτων, έχουν φυσική προέλευση. Τα φυσικά καλλυντικά μπορεί να περιλαμβάνουν συστατικά φυτικής προέλευσης (π.χ. εκχυλίσματα, αιθέρια έλαια, ενεργά φυτικά συστατικά κ.λπ.), ζωικής προέλευσης, θαλάσσιας ή ορυκτής προέλευσης, με ελάχιστη και ασφαλέστερη δυνατή επεξεργασία. Ανάλογα με τη σύνθεσή τους, μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο κατηγορίες: 100% Φυσικά Καλλυντικά: Είναι πρακτικά αδύνατο να παραχθεί ένα προϊόν που είναι 100% φυσικό, εκτός από μερικές εξαιρέσεις όπως τα λάδια σώματος (τα οποία μπορεί να περιέχουν αιθέρια έλαια) των οποίων τα συστατικά είναι 100% φυσικής προέλευσης. Καλλυντικά Φυσικής Προέλευσης: Σχεδόν όλα τα φυσικά καλλυντικά εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία. Τα ενεργά συστατικά τους είναι φυσικές ουσίες, αλλά μπορεί να περιέχουν μικρές ποσότητες συνθετικών ουσιών. Το ποσοστό των φυσικών ουσιών σε αυτά, ανάλογα με το ποιος τις πιστοποιεί, συνήθως κυμαίνεται από 10-90%, αλλά δεν φτάνει το 100%. Ωστόσο, τα φυσικά συστατικά που χρησιμοποιήθηκαν στα καλλυντικά μέχρι το 1996 περιελάμβαναν αρκετά ζωικής προέλευσης, όπως το κολλαγόνο, η ελαστίνη, ο πλακούντας, που αποτελούσαν σημαντικό μέρος των συστατικών των φυσικών καλλυντικών εκείνη την εποχή λόγω της αποδεδειγμένης υψηλής αποτελεσματικότητάς τους. Μετά την «κρίση των τρελών αγελάδων», η χρήση αυτών των ουσιών στα καλλυντικά απαγορεύτηκε από τη νομοθεσία. Για το λόγο αυτό, πολλές εταιρείες έστρεψαν το ενδιαφέρον τους σε φυτικές ουσίες και ο όρος «καλλυντικά φυτικής προέλευσης» εμφανίστηκε στη συσκευασία τους, παρόλο που τα προϊόντα αυτά δεν περιέχουν μόνο φυτικά συστατικά. Παρά την απαγόρευση, εξακολουθούν να υπάρχουν εταιρείες που παρέχουν προϊόντα ζωικής προέλευσης, αλλά θεωρούνται «αγνότερα» σύμφωνα με την κοινή συναίνεση, ακόμη περισσότερο από τα φυτικής προέλευσης προϊόντα, όπως προϊόντα μελισσών (βασιλικός πολτός, μέλι, γύρη, πρόπολη, κερί). Πλεονεκτήματα των Φυσικών Καλλυντικών Στη σύνθεση των φυσικών καλλυντικών, χρησιμοποιούνται οι αρχές της πράσινης χημείας, που συνδυάζουν τη χρήση πρώτων υλών φυσικής προέλευσης με διαδικασίες φιλικές προς το περιβάλλον για την προστασία των καταναλωτών από ανεπιθύμητες επιπτώσεις. Τα φυσικά καλλυντικά, λόγω των πολλών δράσεων που μπορούν να έχουν τα φυσικά συστατικά, έχουν ευρείες εφαρμογές σε όλο το σώμα, ενώ τα συνθετικά καλλυντικά έχουν συνήθως στοχευμένες δράσεις. Τα φυσικά καλλυντικά συνδέονται γενικά με λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις σε σύγκριση με τα συνθετικά. Έχουν μεγαλύτερη απήχηση στους καταναλωτές. Υποστηρίζεται ότι το ανθρώπινο σώμα είναι πιο δεκτικό σε συστατικά φυσικής προέλευσης παρά σε συνθετικά παράγωγα.